Skijaske discipline-Olimpijski program Nordijskih disciplina

Olimpijske Nordijske smucarske discipline su Biatlon, Smucarsko trcanje, Nordijska Kombinacija (trcanje I skokovi) I Skijaski skokovi.

Biatlon – Biathlon

Biatlon je kombinacija  skijaskog trcanja I pucanja iz puske, koja se pojavila, ne kao sport, vec kao nacin lova za lovce u Sjevernoj Evropi, vec  2000 godina prije Krista (BC). Skandinavske zemlje su u 16.tom vijeku u ratnim sukobima koristile vojnike na skijama.

Danas  se takmicenja u Biatlonu sastoje od deset razlicitih disciplina sastavljenih od skijaskog trcanja I pucanja iz puske iz razlicitih polozaja u malu metu, sto niposto nije jednostavno jer  takmicari na streliste dolaze izmorni I zadihani.Za svaki promaseni metak takmicari trce “kazneni krug” precnika 150 m.

Kako to funkcionise

Skijaski dio takmicenja zahtijeva brzinu I fizicku izdrzljivost  skijasa trkaca, dok pucanje iz puske zahtijeva  preciznost  I samokontrolu – sto nije lako kada vam srce uzurbano bije a grudi pritisce ubrzano disanje I zamor.

Kada takmicari dodju na streliste , moraju da odloze stapove I ispucaju pet metaka u pet meta udaljenih 50 metara. Svaka meta ima pet ploca , postavljenih u istoj ravni, jednu do druge.Takmicar mora okruglu plocicu mete pogoditi tacno u sredinu, da bi pokrenuo mehanizam koji je potom prekrije.Velicina “oka” mete se mijenja u ovisnosti od toga iz kojeg polozaja se obavlja gadjanje.Kod lezeceg polozaja meta je velicine  loptice za golf (54 mm); kod pucanja iz stojeceg polozaja  velicina mete je kao kod velikog grejpfruta (115 mm).

Vrhunski takmicari  utrose 20 do 25 sekundi za pripremu I ispucavanje  pet metaka u metu. Promasena meta kosta takmicara, ovisno od nivoa takmicenja, dodatka od jedne minute na ukupno vrijeme ili trcanja kaznenog kruga od 150 metara.

Mada  sve biathlon discipline kombinuju  skijanje I streljastvo, ovaj sport se izvodi  u nekoliko razlicitih varijanti : individualni START, SPRINT, (PURSUIT)DISTANCA, GRUPNI START I STAFETE.

 

 

 

Smucarsko Trcanje – Cross Country Skiing

 

Skijasi trkaci nastupaju na Zimskim Olimpijskim Igrama jos od  1. ZOI odrzanih u Shamonix-u (FRA) 1924.godine, u trci na 18 km I 50 km za muskarce.Zenske ski-trkacice su imale svoj olimpijski debi 1952.godine na Zimskim Olimpijskim Igrama u Oslu (NOR). Na XV Zimskim Olimpijskim Igrama 1988.godine u Kalgariju (KAN), razdvojene su dvije tehnike skijaskog trcanja.

Kako to funkcionise

Takmicari koriste  dvije osnovne tehnke skijaskog trcanja : klasicnu kod koje smucar svoje smucke gura paralelno jednu pa drugu, kroz masinom napravljene smucine u snijegu I slobodnu tehniku  gdje skijas klizi po snijegu na nacin slican brzim klizacima, odgurujuci se od  unutarnje ivice skija, naizmjenicno. Kod slobodne tehnike se koriste krace skije I malo je brza od klasicne – u prosjeku oko 8% brza na istu razdaljinu.

Kod Olimpijskog Skijaskog trcanja zene takmice Individualni sprint, Timski sprint, 10 km Individualni start, 15 km distance (pursuit), 30 km grupni (mass) start I stafete 4 x 10 km.

Muskarci se takmice u:  Individualni sprint, Timski sprint, 15 km Individualni start, 50 km Mass start i 4 x 10 km stafete.Tehnike se koriste naizmjenicno, (klasicna ili slobodna) u 10 I 15 km Individualni start, Individualni sprint, Timski sprint I Mass start, sto ovisi od  ciklusa Olimpijskih Igara.

 

Nordijska Kombinacija – Nordic Combined

 

Sirom Norveske su se1800.tih godina  skijasi  iskupljali svake zime na serijama ski karnevala-sa malim takmicenjima koja su bila pracena I kratkim zabavnim programima. Mala grupa tih zimskih sportista specijalizirala se u skijaskom trcanju I skijaskim skokovima.

 

Muskarci  su se takmicili u Nordijskoj Kombinaciji u individualnoj konkurenciji, jos od 1. Zimskih Olimpijskih Igara u Chamonixu 1924.godine. Timska takmicenja su bila predstavljena 1988.godine na ZOI u Kalgariju, dok je takmicenje u sprintu ukljuceno u program ZOI u Salt Lake City-u (SAD) 2002.godine.

 

 

Kako to funkcionise

Na Olimpijskim takmicenjima u Nordijskoj Kombinaciji , muskarci se takmice u SPRINTU u pojedinacnoj I u timskoj konkurenciji. Smucarski skokovi se praktikuju nakon  takmicenja u Smucarskom trcanju. Pauza imedju skokova I skijaskog trcanja ne moze biti kraca od  35 minuta a ni duza od nekoliko sati.

Prema modelu poznatom  kao “Gunderson” ili pursuit (distance) start, u svakoj od trka rezultati u skokovima odredjuju redosljed starta takmicara u Skijaskom trcanju.

Pobjednik takmicenja u Nordijskoj Kombinaciji  je takmicar koji prvi predje liniju Cilja u Smucarskom tcanju.

 

 

Smucarski skokovi – Ski Jumping

Prvi poznati ski-skakac bio je Norveski porucnik Olaf Rye, koji je 1809.godine skocio 9,5 metara. Zelja za sve duzim skokom dovela je I do promjene stila skakanja 1985.godine, kada je umjesto paralelnog drzanja smucki tokom leta, uveden V-stil, kod kojeg skakac  skije drzi u oblliku slova V sto je duzine skokova povecalo za 28 procenata.

Muski skijaski skokovi su usli u Olimpijski program 1.Zimskih Olimpijskih Igara u Chamonixu 1925.godine. Skokovi na velikoj skakaonici u program su usli 1964.godine na ZOI u Innsbruck-u, Austrija.

Reknagel

Kako to sve funkcionise

U Smucarskim skokovima sportista se na skijama spusta niz dugu strmu rampu (zaletiste), da bi se pri brzini I do 95 km/h odrazio I sa odskocista poletio u vazduh. Tehnika skoka je  upotpunosti  ista kod svih skakaca koji je moraju izvesti veoma precizno I u pravom trenutku.Kada se nadje u vazduhu skakac  zauzima V stil  drzanja skija I prilagodjava  svoju poziciju  da bi se maksimalno podigao u vis a smanjio  kocenje otporom vazduha.

Takmicari se ocjenjuju za duzinu skoka I  njegov stil. U slucajevima kada takmicari dobiju  ocjene sa malom razlikom izmedju one za duzinu skoka I one za stil, kada skijas sa najduzim skokom obicno ima I najbolje ocjene za stil, razlika u njihovoj  kvaliteti se trazi u nacinu izvedbe doskoka. Dugacak skok moze otezati  doskok  u “telemark” poziciju  (jedna noga sa savijenim koljenom polozenim na smucku-druga opruzena unazad). Kvalitet doskoka moze biti odlucujuci kod ocjenjivanja dva skoka istih duzina.

U Olimpijskom programu se  ocjenjuju dva skakanja: skokovi sa normalne skakaonice (90 m) I skokovi sa velike skakaonice (140 m).Visina skoka je od male vaznosti, bitna je njegova duzina-za koju je skakaonica I prilagodjena. Skakac moze letiti I do 105 metara na normalnoj skakaonici a do 140 metara na velikoj skakaonici.

Duzina leta skakaca pod kontrolom je Zirija takmicenja. Na startu svake serije skokova Ziri odredjuje  tacku sa koje ce se zapocinjati zalet  a koja omogucava bezbjedne skokove I letove do maksimalno bezbjedne distance. Svi takmicari startaju sa iste pozicije, sto kao rezultat ima da manje  vjesti takmicari lete do krace distance. Skijaske skakaonice imaju mnogo  startnih mjesta (klupa) koje omogucavaju Ziriju da izabere odgovarajucu  (tacku za pocetak zaleta) I to na osnovu  uslova jacine vjetra, temperature, vlaznosti, vrste snijega I drugih uslova koji mogu da uticu na duzinu skoka.

 Planica, skakaonica- letaonica Velikanka za skijaske letove preko 230 m