Iz istorije razvoja alpskog skijanja u svijetu

Prije nego su ljudi poceli da koriste skije za zabavu I rekreaciju, koristili su ih za rad i transport.

(gondolijer sa jednim stapom, specifican stil za rane skijase u Sloveniji-Bloke)

Najstarija skija, kratka a siroka nadjena je u Svedskoj a stara je preko 4500 godina. Crtezi na zidovima pecina  svjedoce da su skije bile koristene cak I prije tog perioda.Prve skije koristili su lovci I putnici bijelim snijeznim prostranstvima, a bile su u stalnoj upotrebi tokom dugih zima  u Sjevernoj Rusiji I Skandinavijskim zemljama. Prve skije nisu bile pravljene da bi bile brze, kao sto su to danasnje, vec da drze skijasa na vrhu snijeznih nanosa kojim je zemlja bila pokrivena tokom dugih zima.

Najzasluzniji za razvoj alpskog skijanja zapocet ranih 1700.tih, su stanovnici  pokrajine Telemark u Norveskoj. Oni su izumitelji skijaske tehnike Telemark, koja se I danas koristi kao kombinacija alpskog skijanja I skijaskog trcanja a izumili su I kristijaniju, zaokret skijama kojim skijasi regulisu pravac I brzinu kretanja niz padinu (Kristijanija je ime grada u Norveskoj).Ovi prvi alpski rekreativni skijasi su ujedno dali i osnove skijaskih skokova.Tako da discipline alpskog I nordijskog skijanja za svoj razvoj duguju mnogo ovim norveskim skijaskim pionirima.

Razlike koje mi sada pravimo izmedju skijaskih disciplina nisu  pravljene prije tri stotine godina. Sve te rane skije  imale su kozne trake  koje su vrhove stopala pricvrscavale za skiju dok je  peta je bila slobodna sto je skijasu  omogucavalo koracanje.Discipline kod kojiih je peta skijasa slobodna, danas nazivamo nordijskim skijaskim disciplinama.

Prva organizovana skijaska trka  u skokovima I skijaskom trcanju,, odrzana je pocetkom 1800.tih, a takmicari obje trke koristili su Nordijsku skijasku tehniku. Nordijske skijaske discipline su kroz godine svog postojanja pretrpile mnoge izmjene I prilagodjavanja ali postoje I danas  sa jednako puno nadahnuca za one koji ih praktikuju, kao I prije vise od dvije stotine godina.

Najsnazniji uticaj na promjene u smucarskim tehnikama imaju materijali od kojih se prave dijelovi smucarske opreme, koji se posljednjih godina razvijaju takvom brzinom da oprema postaje sve laksa, dugotrajnija I ljepsa.

Pogledajte smo kako danas izgledaju gornje povrsine skija I snowboardova. Postalli su to pravi mali umjetnicki radovi, koji na bijeloj podlozi snjega izgledju upravo fantasticno.

 Telemark, vec stoljecima popularan

 

 

Rekreativno skijanje/smucanje se sve brze razvija od 1900.tih, kako su Evropljani od Norvezana sve vise saznavali o zadovoljstvima skijanja koje im je prekracivalo duge I dosadne zime.Dugo su se ljudi  u rekreativnom skijanju  sluzili I norveskom opremom.

Prve Zimske Olimpijske Igre odrzane u Chamonixu, Francuska, imale su na programu samo 5 sportova, medju kojim su bile smucarske discipline  sa nordijskim korjenima: Smucarski skokovi i Nordijska kombinacija.Tako je bilo sve do 1932, na ZOI u Lake Placidu,USA, kada je Smucarsko trcanje po prvi put uslo u Olimpijski program I to kao samostalna disciplina.

Kako su se u skijanju pocinjali koristiti sve tezi I strmiji tereni, tako su se tehnike i oprema mijenjali i prilagodjavali tim novim I sve tezim izazovima.Telemark zaokret je bio podesan za  blage terene Norveske, ali mu je nedostajala  neophodna mogucnost da kontrolise brzinu na stmijim stazama Alpa i drugih planina Evrope.Upravo je taj fenomen i doveo do radjanja smucarske discipline koja I danas svojom atraktivnoscu  i dinamikom plijeni paznju rekreativaca sirom svijeta, Alpskog skijanja/Alppine skiing, koje ujedno nosi i najvazniju ulogu u postojanju i opstanku “bijele industrije”.

Alpsko skijanje koristi ski cipele koje se na skiju pricvrscavaju vezovima I tako  fiksiraju I cine nepokretnim prste i pete, te  daju  skijasima vise mogucnosti da kontrolisu brzinu I pravac kretanja spustajuci se u dolinu, sve brze  ali i bezbjednije.

Upravo je ta nova oprema omogucila da se “rode” nove smucarske discipline, Spust u Slalom I da 1936. u Insbrucku, Austrija, javnost po prvi put vidi takmicenja u Alpskoj kombinaciji u kojoj su takmicari sabirali rezultate dobijene u obje discipline.

Od 1930.tih alpsko skijanje postaje veoma popularan nacin provodjenja zimskog slobodnog vremena u zemljama Evrope, nakon sto su izumljeni ski liftovi koji su ukinuli potrebu da se skijasi satima mukotrpno penju uz padine, kako bi dobili mogucnost da se potom sto brze spuste u dolinu.

Skijaska industrija (“bijela industrija”) postaje profitabilna nakon sto su Austrija I Svicarska izgradile prve skijaske centre na Svijetu.

Tokom narednih 60 godina skole skijanja koje su se  javljale unutar tog snaznog rekreativnog zimskog pokreta, imale su pristalice koji su se zalagali da upravo ta-njihova skola skijanja dobije prefiks najbolje na svijetu. Bilo je to vrijeme dugog i mukotrpnog ucenja pretjerano komplikovanih smucarskih likova  za koje su jedni tvrdili da se mogu nauciti za deset dana a drugi tvrdili suprotno. I sam sam ucio skijati u to vrijeme (1951) I sa mukom postavljao svaki dio tijela upravo u polozaj koji je savremena skola skijanja zahtijevala. Islo se do perfekcija u postavljanju figure u cemu su mnogi i supijevali. Dugi niz godina smucarski svijet se bavio procjenama vrijednosti pojedinih nacionalnih skola smucanja. Najzesca koonkurencija je tradicionalno bila izmedju Francuske, Austrijske i Norveske skole skijanja. Pojavom nove “karving” tehnike skijanja i karving skija, sve je postalo  mnogo lakse i svima pristupacnije.   Veleslalom sadrzi elemente dvije smucarske discipline, i prvi put se nasao u Olimpijskom programu na ZOI 1952. U Oslu, Norveska. Super G, kao hibrid Veleslaloma i Spusta, pridodat je takmicenjima Svijetskog Alpskog Kupa  1983. godine a Programu Zimskih Olimpijskih Igara 1988.na ZOI u Kalgariju, Kanada. Tih godina zapocinje I novi val razvoja materijala koji se koriste u izradi skijaske opreme, sto je doprinjeli boljim uslovima treninga pa I pojavi novih skijaskih tehnika. I danas  se mogu cuti rasprave na temu koja se to smucarska disciplina nasla prva u masovnoj upotrebi! I kako vrijeme prolazi sve skijaske discipline, alpske i klasicne, postaju sve popularnije i prihvacenije kao sportsko rekreativne aktivnosti za citav zivot. Kao rezultat takvih shvatanja svaka od disciplina  se enormno razvila, ostavljajuci nam u naslijedje svoju dugu istoriju razvoja koja argumentirano pokazuje da je za covjeka dobro biti na snijegu bez obzira koju skijasku disciplinnu upraznjava. Vazno je biti na snijegu.   Skijajte jer je skijanje uzivanje!